AMERICAN GANGSTER

Σκηνοθεσία: Ρίντλει Σκοτ
Ηθοποιοί: Ντένζελ Ουάσιγκτον, Ράσελ Κρόου. Τσιουετέλ Έντιφορ, Χοσε Μπρολίν
Διάρκεια: 157’
2007

Το κουτάλι θερμαίνεται, η σύριγγα διατρυπά τις στιβάδες του δέρματος, η ηρωίνη συναντά τις φλέβες και χάνεται στην κυκλοφορία του αίματος. Μεγεθύνοντας την εικόνα και βγαίνοντας έξω από άθλια δωμάτια, κοιτούμε τον κόσμο.

Οι φλέβες είναι τεράστιες, φτάνουν από τη ζούγκλα του Βιετνάμ στα άβενιους της Νέας Υόρκης. Η ηρωίνη συναντά τα άθλια δωμάτια που βρίσκονται σε κάθε πόλη, μικρή ή μεγάλη, σε κάθε γκέτο, μικρό ή μεγάλο. Και η σύριγγα; Τρυπά κάτι πιο σκληρό από το δέρμα, τρυπά όλο τον κοινωνικό ιστό. Τη γεμίζει ενδεχομένως ένας μπάτσος ή ένας κυβερνήτης – και κάπου στα προάστια ένα παιδί τρυπιέται.

"Αυτό είναι το πρόβλημα / το πρόβλημα της Αμερικής / Μεγάλωσε τόσο πολύ / που δεν μπορείς να βρεις το δρόμο σου / Το παντοπωλείο της γειτονιάς τώρα μετατράπηκε σε σούπερμαρκετ / Το ζαχαροπλαστείο της γειτονιάς έγινε Mc Donald’s. / Πού είναι η υπερηφάνεια της ιδιοκτησίας; / Πού είναι η υπηρεσία η προσωπική; / Sony αυτό / Toshiba εκείνο / Δεν μπορείς πλέον να βρεις την «καρδιά» στα προϊόντα / για να χώσεις το μαχαίρι"

μονολογεί ο «Μπάμπι» Τζόνσον λίγο πριν ξεψυχήσει. Στην κηδεία του θα παραστεί σύσσωμη η Νέα Υόρκη. Ήταν γκάγκστερ μα χάριζε γαλοπούλες στα μαύρα αδέρφια του στο Χάρλεμ. Ήταν γκάγκστερ μα έκανε τα δολάρια να γυρίζουν.

Ήμαστε στο 1968 και ο οδηγός του αναλαμβάνει την επιχείρηση. Οι καλύβες του μπαρμπά-Θωμά έχουν πια γκρεμισθεί. Στα κομοδίνα βρίσκονται οι φωτογραφίες του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, στα ρινγκ παλεύει ο Μοχάμεντ Άλι και μαζί του η Μαύρη Δύναμη.

Ο Φρανκ θα βαλθεί να το κάνει αλλιώς, να γίνει ένας έγχρωμος και αντίστροφος Πολίτης Κέιν. Εισάγει ανόθευτη ηρωίνη από το Βιετνάμ. Του τη στέλνουν στελέχη του αμερικάνικου στρατού μέσα στα φέρετρα. Πουλά καλύτερη ποιότητα από τον ανταγωνισμό, στη μισή τιμή από αυτόν. Είναι ο καπιταλισμός, είναι το αμερικάνικο όνειρο, είναι και η πρόοδος γιατί αυτός δεν είναι παρά ένας νέγρος.

Και οι μπάτσοι; Συνεχίζουν να παίρνουν τις προμήθειες, συνεχίζουν να εκβιάζουν. Μόνο ο ντετέκτιβ Ρίτσι, ακέραιος και έξυπνος, θα προσπαθήσει να ξετυλίξει το μίτο της διακίνησης και των διαπλοκών. Ο δρόμος του θα συναντηθεί με του Φρανκ στην τελική έκβαση και θα υπάρξει μια παράξενη αλληλοεκτίμηση. Παράξενη;

Τίποτα δεν είναι παράξενο σε έναν άνθρωπο, σε μια χώρα, που υπάρχουνε μαζί η ιδιοτέλεια και οι δεσμοί, το συμφέρον και οι αρχές, σε μια χώρα που ένας γκάγκστερ και ένας επιχειρηματίας βγαίνουν από το ίδιο καλούπι.

Πρόκειται για μια εξαιρετική τοιχογραφία εκείνης της εποχής. Η φωτογραφία και η ατμόσφαιρα είναι έξοχες, οι ερμηνείες δυνατές. Η σκηνοθεσία, ευφυής και εμπνευσμένη, αρθρώνει ένα παράλληλο Λόγο με τα λόγια που εκφέρονται στην ταινία. Ίσως μια μέρα να θεωρηθεί κλασσική.

Αξιολόγηση: * * * * (4)

Δημήτρης Δρένος

δημοσιεύθηκε στον Εξώστη, 20/12/2007