ΜΥΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (THE EAST)

Σκηνοθεσία: Ζαλ Μπατμανγκλιζ
Παίζουν: Μπριτ Μάρλνιγκ, Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ, Έλεν Πέητζ, Τόμπυ Κέμπελ, Ντανιέλ ΜακΝτόναλντ
Διάρκεια: 116’
2013

Ήταν δύσκολο να είσαι αριστοκράτης στα τέλη του 19^ου αιώνα. Με κάποια δόση υπερβολής, κάθε βδομάδα δυο, τρεις δούκες ή βαρόνοι και σίγουρα ένας πρίγκιπας ανατινάσσονταν από μπόμπες αναρχικών. Επρόκειτο για το μύθο της αναρχικής τρομοκρατίας που πλανιόταν πάνω από την Ευρώπη. Μύθο που  καλλιεργούσαν τα αντιδραστικά καθεστώτα, μα που ταυτόχρονα απηχούσε τον πόθο των κατατρεγμένων τάξεων για μια δικαιοσύνη λαϊκή ή για μια θεοδικία. Ναι! Αν οι επίσημες εφημερίδες εμφανίζανε τους βομβιστές ως τέρατα εκφυλισμένα, στις λαϊκές διηγήσεις οι αναρχικοί μετατρέπονταν σε αρχάγγελους της δίκαιης εκδίκησης του Κυρίου.

Σήμερα, ομόθυμα καταδικάζουμε τις απολυταρχίες των προηγούμενων αιώνων. Με φρίκη αναρωτιόμαστε πώς κυβερνούσαν οι κηφήνες, επειδή – και μόνο – το αίμα τους ήταν γαλάζιο. Και ύστερα σίγουροι για το ορθό της δικής μας διακυβέρνησης, καταδικάζουμε τη βία από όπου και αν προέρχεται.

Όπως και να ‘χει, οι εβδομαδιαίες ανατινάξεις δεν περιορίσανε ικανά τον αριθμό των αριστοκρατών. Απαιτήθηκαν πόλεμοι και επαναστάσεις, το γκρέμισμα ενός ολόκληρου παλαιού κόσμου, ώστε να εισαχθούμε στο σύγχρονο δικό μας. Έναν κόσμο γεμάτο και πάλι αριστοκράτες, που πια δεν έλκουνε τις θέσεις τους από το αίμα, αλλά από τη νεφελώδη έννοια της αξιοκρατίας που αγοράζουνε στα ιδιωτικά κολέγια των ελίτ.

Πολυπληθείς είναι οι τάξεις των CEO, των διευθύνοντων συμβούλων των πολυεθνικών. Πολυεθνικών, ας πούμε, φαρμακευτικών που κάθε τόσο ακούμε πως πλαστογράφησαν κάποια κλινική δοκιμή και χίλιοι «αφρικανοί» πεθάναν ή πολυεθνικών της ενέργειας που κάθε τόσο μαθαίνουμε πως δηλητηρίασαν με απόβλητα ένα ποταμάκι και χίλια παιδιά αρρώστησαν βαριά.

Η ηρωίδα της ταινίας μας Σάρα είναι μια δυναμική και όμορφη γυναίκα. Είναι επίσης μια καλή χριστιανή που δε βρίσκει ουδεμία αντίφαση σε σχέση με τη δουλειά της. Εργάζεται για μια ιδιωτική εταιρεία που προστατεύει τις πολυεθνικές από τρομοκρατικές ενέργειες. Και αυτή τη φορά πρέπει να διεισδύσει σε μια ομάδα αναρχικών που αποκαλούνται «Οι Ανατολικοί», ώστε να τους αποκαλύψει.

Αρχικά οι τρομοκράτες θα παρουσιαστούν ως μετα-χίπηδες, καρικατούρα αντίστροφη για ένα  (μετά-) καπιταλιστικό κόσμο, όπου οι εταιρείες de facto κυβερνούν. Περιπλανώνται μες τα δάση, χιπστερίσκοι με τις γενειάδες τους και τα ρούχα τους βγαλμένα από τα lookbooks του Pull&Bear. Κάνουν γυμνοί μπάνιο, αλληλο-ταΐζονται, θυμίζουνε μια άκακη «Συντροφιά του Τσαρλς Μάνσον» που η ανάμνησή της ακόμα ταλανίζει το αμερικάνικο φαντασιακό. Μοιάζει για άλλη μια φορά σαν η εναντίωση προς το κατεστημένο να μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από την ατομική εκκεντρικότητα.

Ωστόσο, στην πορεία η ταινία σοβαρεύει. Οι «Ανατολικοί» δηλητηριάζουνε τους δηλητηριαστές: ταΐζουν με τα ίδια τους τα φάρμακά ένα διευθυντικό συμβούλιο και βουτούν έναν πρόεδρο στα τοξικά λήμματα που αδιάφορα παράγει. Και η καλή χριστιανή Σάρα αρχίζει να κλονίζεται, βλέποντας – αυτή η πλανημένη – τις σκοτεινές πτυχές του κόσμου μας.

Οι σφαίρες δε θα αργήσουνε. Τι και αν προορίζονται μόνο για αυτά τα σχεδόν παιδιά-τρομοκράτες; Η Σάρα θα τους αρνηθεί την ανταπόδοση. «Η βία είναι φασιστική» θα πει, «ακόμα και αν έχετε δίκιο».

Είναι έτσι όμως Σάρα; Σάρα μπλεγμένη στη χριστιανική αντίφαση του «αγαπάτε αλλήλους» και της «αιώνιας κόλασης», Σάρα που στο τέλος της ταινίας ψάχνεις έναν τρίτο δρόμο – να ενημερώσεις ειρηνικά την κοινή γνώμη για τα αίσχη των εταιρειών. 

Ζούμε σε έναν κόσμο ενημέρωσης, μα τα ποταμάκια συνεχίζουν να κυλάνε μολυσμένα. Και δεν πρέπει να ξεχνούμε πως κάθε γραμμάριο άμεσης βίας έχει αποσταχθεί από τόνους έμμεσης που παράγει η κοινωνία. Οι βαρωνίσκοι κάποτε στέλναν τα κανόνια. Οι τεχνοκράτες υπογράφουνε συμβόλαια. Τότε τα θύματα στοιβάζονταν κατακόκκινα στους δρόμους. Τώρα αποσιωπούνται στις στατιστικές. 

Η βία δεν είναι ταμπού – μα πολυσύνθετο φαινόμενο. Δαιμονοποιούμε την ορατή εκδοχή της, καθαγιάζοντας την αόρατη. Σάρα, και εγώ κάθε μέρα καταδικάζω τα γηρατειά από όπου και αν προέρχονται. Μα κάθε μέρα είμαι και μια μέρα γηραιότερος.

Αξιολόγηση: * *  (2)

Δημήτρης Δρένος

δημοσιεύθηκε στο Φιλμ Νουάρ, 25/10/2013

ΟΙ ΚΡΟΥΝΤΣ (THE CROODS)

Σκηνοθεσία: Κιρκ Ντε Μίκο, Κρις Σάντερς
(Κινούμενα Σχέδια)

Ακούγονται: Νίκολας Κέητζ, Έμμα Στόουν, Ράιαν Ρέυνολντς, Καθρίν Κήνερ, Κλόρις Λήχμαν
Διάρκεια: 93'
2013

Μερικές φορές εκεί που κάθομαι, μου έρχονται στο μυαλό διάφορες απορίες παιδικές. Μη γελάτε! Αναρωτιέμαι, ας πούμε, πώς τους ήρθε στους πρωτόγονους ανθρώπους μια μέρα να εφεύρουν τον τροχό. Αν μωρό αντί να με κρατήσουε, με είχανε παρατήσει στη ζούγκλα οι γονείς μου, εγώ το νέο-πρωτόγονο έκθετο θα είχα ποτέ μου αυτήν την ιδέα;

Ή πιο παλιά. Όταν οι πρωτόγονοι άνθρωποι ανακαλύψαν τη φωτιά, δώρο ενός κεραυνού ή κάποιου θεού, αδιάφορο. Πόσο καιρό τους πήρε να τη συνηθίσουν; Πόσα δάχτυλα τους έκαψε, πόσες πυρκαγιές ξεσπάσαν μέχρι να διαπιστώσουν πως το νερό είναι που τη σβήνει; Και ύστερα, πώς τους ήρθε η ιδέα να ψήσουνε το κρέας; Πώς μάθαν να διακρίνουν τους γλυκούς από τους πικρούς καρπούς των θάμνων; Πόσοι δηλητηριαστήκανε για να φτιαχτεί ο πρώτος τσελεμεντές της ανθρωπότητας;

Στις παιδικές μου απορίες θέλει να απαντήσει η χαριτωμένη παιδική ταινία μας. Η οικογένεια των Κρουντς είναι άνθρωποι των σπηλαίων. Είναι η εποχή που ο άνθρωπος ακόμα τρέμει. Τρέμει το μαμούθ, τρέμει τον τίγρη. Οι Κρουντς ξεμυτίζουνε για να βρουν υπολείμματα τροφής και ύστερα τρέχουνε πίσω στη σκοτεινή, ασφαλή σπηλιά τους. «Αυτό είναι η ζωή, αυτός είναι ο κανόνας», λέει ο πατέρας.

Όμως ο κόσμος καταρρέει. Σεισμοί και καταποντισμοί απειλούνε τη σπηλιά ενώ η ατίθαση κόρη θα γνωρίσει τον Γκάυ, ένα νεαρό γεμάτο ιδέες καινοτόμες. Θα τους μάθει τη φωτιά, θα αναλάβει να τους οδηγήσει σε νέους τόπους ασφαλείς, από το σκοτάδι στο φως και τον πολιτισμό. 

Πρόκειται για μια εξυπνούτσικη και χιουμοριστική ταινία, που πέρα από τη συνήθη δόση «αμερικανιών» έχει και μπόλικες ευφάνταστες ιδέες. Βασική μου ένσταση είναι πάντα το 3D και οι ρυθμοί των καινούριων παιδικών που μου φαίνονται υστερικοί. Ωστόσο γέρασα εγώ, δακρύζω με τον Μπόλεκ και τον Λόλεκ και νοσταλγώ τα χάρτινα καρτούν.

Να και μια τελευταία απορία μου: «Tι θα έκανες Δημήτρη αν ο πολιτισμός μας ξαφνικά κατέρρεε; Θα ‘ξερες να τον ξαναφτιάξεις;». «Μπα», απαντώ, «θα 'τρεχα έντρομος να βρω καμιά σπηλιά». Ας δούνε λοιπόν την ταινία τα παιδιά σας. Να γελάσουνε λιγάκι και να μάθουν τι να κάνουνε, αν ποτέ χρειαστεί!

Αξιολόγηση: * *  (2)

Δημήτρης Δρένος

δημοσιεύθηκε στο Φιλμ Νουάρ, 30/5/2013

BROKEN CITY

Σκηνοθεσία: Άλαιν Χιουζ
Παίζουν: Μαρκ Γουώλμπεργκ, Ράσελ Κρόου, Τζέφρυ Ράιτ, Μπάρυ Πέπερ, Κάθριν Ζέτα Τζόουνς, Ναταλί Μαρτίνεζ
Διάρκεια: 104΄
2013

Broken city… δηλαδή σπασμένη πόλη. Κάτω από τα θρύψαλα των αξιών και του καθήκοντος, σηκώνεται «λαβωμένος» ο Μπίλλυ Τάγκαρτ. Υπήρξε ένας καλός αστυνομικός, τώρα θα είναι  ένας άσημος ιδιωτικός ντετέκτιβ που θα φωτογραφίζει άπιστα ζευγάρια.

Broken city… δηλαδή χρεωκοπημένη πόλη. Ο διεφθαρμένος δήμαρχος κατεργάζεται ανόσιες οικονομικές συμφωνίες κάτω από το τραπέζι. Ύπουλες αστικές αναπλάσεις, τα σπιτάκια των φτωχών κατοίκων βορά στους αστραφτερούς ουρανοξύστες των πλουσίων.  

Broken city… δηλαδή χαλασμένη πόλη, χαλασμένες σχέσεις. Ο γάμος του δημάρχου σαπίζει, η σχέση του Τάγκαρτ με την πουερτορικανή κοπέλα του σαπίζει και αυτή. Δεν υπάρχει ψυγείο αξιοπρέπειας στις ψυχρές τις πόλεις. Και η τελική ημερομηνία λήξης όλο πλησιάζει.

Είναι η μέρα των εκλογών. Ο χαρισματικός αντίπαλος του διεφθαρμένου δημάρχου φωνάζει: «έχουμε ταξικό πόλεμο». Μα οι φωνές του σκεπάζονται από τα αστειάκια του δημάρχου στο ντιμπέιτ και απ’ τα γελάκια του κοινού. Την άλλη μέρα το δεξί του χέρι θα βρεθεί κομμένο – δολοφονημένος ο εμπνευστής της καμπάνιας του με μια σφαίρα στο κεφάλι. Και ο Μπίλλυ Τάγκαρτ θα νιώσει για άλλη μια φορά να τον καλεί το χρέος…

Υπόσχεται αρκετά η ταινία μας, μα λιγότερα μας παραδίδει. Είναι ωραία τα πλάνα της από τις μέρες και τις νύχτες της πόλης-κράτους που λέγεται Νέα Υόρκη. Μπλέκει σταδιακά το κουβάρι των ενοχών και των συμφερόντων και ύστερα το ξετυλίγει. Προσφέρει λίγο ξύλο και λίγο έρωτα, ίντριγκες και δολοπλοκίες. Ωστόσο ούτε μια στιγμή δε γλιτώνει από τη βαριά κατηγορία του déjà vu, καθώς ό,τι μας δείχνει το έχουμε ξαναδεί σε κάποια άλλη αντίστοιχη ταινία. Παρ΄ όλα αυτά, βλέπεται ευχάριστα, ιδίως αν σε έχει εκνευρίσει υπερβολικά ο δήμαρχος και περιμένεις με ανυπομονησία να του περάσουν χειροπέδες…

Μα προσοχή! Είθισται ενίοτε να βάζουν και δημάρχους στο κελιά. Δικαιοσύνη ανέξοδη και στάχτη στα μάτια, κάθε που το παιχνίδι αρχίζει να χοντραίνει και να παίζεται βαθύτερα. Ναι. Έχουμε ταξικό πόλεμο. Και αυτός δεν πολεμάται ούτε κερδίζεται από τους ιδιωτικούς ντετέκτιβ.

Αξιολόγηση: * *   (2)

Δημήτρης Δρένος

δημοσιεύθηκε στο Φιλμ Νουάρ, 28/3/2013