ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΜΙΕΣ ΣΤΑ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

 

Σε πολλά από τα κλασσικά μυθιστορήματα, γαλλικά και ρώσικα, του 18ου και 19ου αιώνα, κρυμμένες πίσω από τους βασικούς ήρωες, ανάσαιναν και κάποιες αφανείς ηρωίδες – οι φουρνάρισσες. Οι συγγραφείς τους προσφέρανε λίγες από τις σελίδες τους για να κατοικήσουν και αυτές, με τα ξέπλεκα μαλλιά, τα μεγάλα αγουροξυπνημένα μάτια, την τρωτή ομορφιά τους που οι κακουχίες γοργά θα την κλέβαν. Πρόσφεραν το ζεστό ψωμί στον κόσμο του μόχθου. Ψωμί που σύντομα έμελε να γίνει σύνθημα στις μεγάλες επαναστάσεις που ήταν να ρθουν. 

Λίγοι συγγραφείς έχουν σήμερα την ευαισθησία να γράψουν για το αντίστοιχό τους – τις ταμίες στα σούπερ-μάρκετ. Τα σούπερ-μάρκετ υπήρξανε κάποτε το διαμάντι στο στέμμα της Δύσης, ήταν ο ναός της χαρούμενης κατανάλωσης. Σήμερα, η πίστη στους ναούς αυτούς κλονίζεται. Η κατανάλωση δεν είναι πια χαρούμενη, το πορτοφόλι έχει μόνο κέρματα. Πάντα όμως και παντού, οι γυναίκες αυτές είναι εκεί, παγιδευμένες ανάμεσα στο κρύο από τα ψυγεία και στο κρύο από τις αυτόματες, συρόμενες πόρτες. 

Κάθε μέρα στις ουρές των ταμείων η κοινωνιολογία και η ψυχολογία εκτυλίσσονται. Άνθρωποι μοναχικοί γυρεύουν να ανταλλάξουν δυο κουβέντες. Άνθρωποι πλούσιοι και ακατάδεκτοι απαξιούν να πουν ένα «ευχαριστώ» ή μια «καληνύχτα». Παιδάκια μικρά, με λειψά δόντια και μεγάλα χαμόγελα, δείχνουν τα γλειφιτζούρια στη βάση των ταμείων. 

Και οι ταμίες πάντα εκεί, σ’ ένα κάθισμα, με πόνους στη ράχη, με επιδέσμους στον καρπό, ανοίγουν και κλείνουν τις ταμειακές μηχανές, φορούν τις στολές όπου ο κάθε Μασούτης τυπώνει τα γελοία του σλόγκαν, ελέγχονται από την κορφή ως τα νύχια από το βλέμμα του επόπτη. 

Η ουδέτερη μουσική που παίζουν τα ηχεία των σούπερ-μάρκετ είναι πάντα κρυφά αγχωμένη. Πασχίζει να κρύψει την καθόλου ουδέτερη ιστορία της καταγωγής των προϊόντων. Ιστορίες για κάτεργα κρυφά και μικρές εκπορνεύσεις. Οι ταμίες των σούπερ-μάρκετ λαχανιασμένες σκύβουν στα ράφια, τρέχουν στις αποθήκες, ακούνε φωνές, οφείλουν χαμόγελα. Τα βράδυ αργά κινούν κατάκοπες για το σπίτι. 

Οι συγγραφείς και οι ακαδημαϊκοί δε ρίχνουν πια το βλέμμα τους εδώ – γιατί το τραπέζι τους δεν έχει μόνο ψωμί. Κάποτε το πουλούσαν μόνο στους φούρνους, τώρα το πουλούν και στα σούπερ-μάρκετ. Χωρίς αυτό δε ζει ο άνθρωπος και κάποιες φορές για αυτό βγαίνει οργισμένος στους δρόμους. 

Δημήτρης Δρένος

δημοσιεύθηκε στο Φιλμ Νουάρ, στη στήλη Β’ Εξώστης, 22/11/2012