Σκηνοθεσία: Ρότζερ Μίτσελ
Παίζουν: Μπιλ Μάρρευ, Λώρα Λύνεΐ, Ολίβια Γουίλλιαμς, Σάμιουελ Γουέστ, Ολίβια Κόλμαν, Ελίζαμπεθ Γουίλσον
Διάρκεια: 94'
2012
Τι πιο απλό από ένα γραμματόσημο.
Ανάλαφρο στο ελάχιστο χαρτί του, υπάκουο στο σάλιο μας. Ταπεινό που είναι. Ένα
θρόισμα του αέρα το παρασέρνει και είναι σύντομη η ζωή του, λήγει μαζί με τους
τσαλακωμένους και ανοιχτούς φακέλους στους κάδους των αχρήστων.
Kαι όμως! Το ταπεινό δεν είναι απλό.
Μπροστά στο μεγεθυντικό φακό το γραμματόσημο αποκαλύπτεται και ανθίζει. Γίνεται
ένας περίτεχνος κόσμος, ζωγραφιστός, μελετημένος στις μύριες λεπτομέρειές του.
Μια τοπιογραφία μακρινών χωρών άλλων ηπείρων, ένα πορτραίτο μινιατούρα για
παλιούς και νέους ηγεμόνες.
Ο Φρανκλίνος Ρούσβελτ, 32ο
πρόεδρος των ΗΠΑ, αρεσκόταν να έχει στο γραφείο του μια συλλογή γραμματοσήμων.
Όχι, δεν ήταν φιλοτελιστής. Μα ξεφυλλίζοντάς την και επ’ αφορμή, έβρισκε
ευκαιρία να ανοίγει την κουβέντα σε όμορφες γυναίκες, ελπίζοντας πως θα
κερδίσει και τη θερμή, ερωτική παρέα τους. Ή πάλι, με πρόφαση τη συλλογή,
έβρισκε κάποιες στιγμές ανάπαυλας και περισυλλογής, μακριά από τα πιεστικά καθήκοντά
του.
Η ταινία μας πολλές φορές θα
δείξει αυτά τα γραμματόσημα του Ρούσβελτ, με την κάμερα να τα κοιτά μέσα από το
μεγεθυντικό φακό του. Η ταινία τους μοιάζει. Φαινομενικά είναι απλούστατη.
Εξιστορεί τη διαμονή του Ρούσβελτ στην εξοχική του οικία κάπου στην περιφέρεια
της Νέας Υόρκης το καλοκαίρι του 1939. Διακοπές και νωχέλεια, βόλτες στους
αγρούς με τα ασκέπαστα αυτοκίνητα παλιότερων εποχών. Διακοπές, δηλαδή ελάχιστα
συμβάντα.
Και ωστόσο, αν τα συμβάντα είναι
ελάχιστα και νέα δεν υπάρχουνε – σύμφωνα με την περίφημη ρήση – τα καλοκαίρια, με
τα χρώματα και τις αποχρώσεις που είναι γεμάτη η ταινία, μας δείχνει πως σε κάτι τόσο μικρό μπορείς να
παρατηρήσεις κάτι ευρύτερο, ακόμα και με αισθαντικό τον τρόπο.
Η ραθυμία του μακρού καλοκαιριού
παραπέμπει σε μια χώρα που ακόμα δεν έχει βγει από την κρίση του 1929. Οικονομική
καχεξία, η ζέστη σημαίνει παράλυση και όλοι περιμένουνε το πρώτο φθινοπωρινό
αεράκι. Από παράλυση κυριολεκτική υποφέρει ο ίδιος ο Ρούσβελτ, άρρωστος
παλιότερα από πολιομυελίτιδα. Θα τον δούμε να τον κουβαλούν αγκαλιά οι βοηθοί
του, να έρπεται σχεδόν από έπιπλο σε έπιπλο. Ο χαρισματικός ηγέτης με
καλοκαιρινή ενδυμασία, απεκδυόμενος για λίγο των σεβάσμιων ρούχων της επίσημης
πολιτικής, ανάπηρος, πιωμένος, γοητευτικά βαριεστημένος.
Θα δούμε επίσης μια σειρά από
θερινές προσωπογραφίες. Η επίσημη σύζυγός του και οι ερωμένες, η επιβλητική
μητέρα του και οι παρατρεχάμενοι. Υποσχόμενα κοντράστ των χαρακτήρων και
μεταβλητές δυναμικές, που ωστόσο η ταινία μας – σκόπιμα νομίζω – θα τα αναπτύξει
μόνο ως ένα βαθμό, σαν κάποιο που αρχινάει κάτι και ύστερα μες τη νωχέλεια του
καλοκαιριού το αφήνει ημιτελές.
Τέλος, θα δούμε και τη σύντομη
και άτυπη επίσκεψη του βασιλιά Γεώργιου της Αγγλίας, ο οποίος αναζητά τη
στήριξη των ΗΠΑ ενάντια στον Χίτλερ, στον παγκόσμιο πόλεμο που ετοιμάζεται να
ξεκινήσει με τα πρώτα φθινοπωρινά αεράκια. Ξεχειλωμένα πρωτόκολλα, η κόντρα των
γιάνκηδων και της παλιάς αυτοκρατορίας εξαντλείται σε μια ταπετσαρία, ενώ ο
τραυλός βασιλιάς και ο παραπληγικός πρόεδρος πίνουνε και γελούν ανθρώπινα υπό
το κίτρινο φως των λαμπατέρ.
Ο βασιλιάς θα φάει τελικά το αμερικάνικο
χοτ-ντογκ του, οι δημοσιογράφοι θα απαθανατίζουνε, λίγο πιο πέρα αδιάφοροι θα
θερίζουνε οι θεριστές ελπίζοντας σε μια καλή σοδειά. Και ακόμα λίγο αργότερα, πόλεμος μεγάλος
θα ξεσπάσει.
Αυτή λοιπόν είναι όλη και όλη η
ταινία. Και όμως. Αν εξετάσει κανείς ένα γραμματόσημο από κοντά θα παρατηρήσει
πως έχει χάρτινα δοντάκια. Δοντάκια έχει και η ταινία που δαγκώνουν,
διηγούμενη μια εποχή που στο προσκήνιο δεν ήταν η προσωπική ζωή των ηγετών, μα
οι πράξεις τους και οι αποφάσεις. Μια εποχή λιγότερου θεάματος και ηθικολογίας,
μια εποχή περισσότερης πραγματικής πολιτικής και ιδεολογίας.
Την πολιτική μπορούμε να την αναλύσουμε
σε πολλά επίπεδα. Σε επίπεδο εθνών ή σε επίπεδο τάξεων. Εδώ τη βλέπουμε σε
επίπεδο προσώπων και μικρών σχέσεων. Φυσικά και η Αμερική συνέπραξε της Αγγλίας
όχι λόγω ενός χοτ-ντογκ που καταδέχτηκε να φάει ο μειλίχιος βασιλιάς, αλλά λόγω
συμφερόντων μεγάλων και εκτιμήσεων γεωπολιτικών που θέλουνε χιλιάδες σελίδες για
να γραφτούνε. Μα από την άλλη, και το πλέον πολυσέλιδο γράμμα για να σταλεί, του
αρκεί ένα γραμματόσημο.
Έτσι, η όμορφη ταινία μας μάς
αφηγείται ένα γεγονός-υποσημείωση της πολιτικής ιστορίας, ακριβώς όπως τα
γραμματόσημα αποτελούν μια υποσημείωση στην ιστορία των επικοινωνιών. Αμφότερα πάντως
και ενίοτε, δεν παύουν να είναι γοητευτικά, και όχι μόνο για τους συλλέκτες.
Αξιολόγηση: * * * (3)
Δημήτρης Δρένος
δημοσιεύθηκε στο Φιλμ Νουάρ, 21/3/2012
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου