ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΟΥ ΣΤΕΜΜΑΤΟΣ: Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (GAME OF THRONES: THE FIRST SEASON) )

Δημιουργοί: Ντέιβιντ Μπενιόφ, Ντι Μπι Γουάιζ
Παίζουν: Σον Μπιν, Λένα Χέντεϊ, Πίτερ Ντίνκλατζ, Ίεν Γκλεν, Μέϊζυ Γουίλλιαμς Τσαρλς Ντανς, Μαρκ Άντι, Κόνλεθ Χιλλς, Εμίλια Κλαρκ
Παραγωγή: ΗΒΟ
Δέκα Επεισόδια
2011

Οι εξακόσιες λέξεις αυτού του κειμένου είναι πολύ λίγες για να χωρέσουν μια περιγραφή ή μια ανάλυση του φανταστικού, ψευδομεσαιωνικού κόσμου που επινόησε η συγγραφική φαντασία του George R.R. Martin και ενσάρκωσε σε πραγματικά κινηματογραφική εικόνα η τηλεοπτική σειρά του αμερικανικού δικτύου HBO. 

Αναγκαστικά θα σκαρώσουν λίγες εικόνες και σκέψεις, για τους μυημένους και τους αμύητους, για αυτό που θεωρώ ως μια από τις μεγαλύτερες καλλιτεχνικές δημιουργίες της εποχής μας, ένα έργο που παίρνει το μίτο της μεγάλης αφήγησης από κει που τον άφησαν τα πολύτομα αριστουργήματα των γάλλων και ρώσων κλασσικών συγγραφέων του 18^ου και 19^ου αιώνα, όταν άρχισε να ξημερώνει ο θραυσματικός 20^ος.

Το Game of Thrones αποτελεί ένα τεράστιο πείραμα της σκέψης και της αλληγορικής αναπαράστασης. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για έναν κόσμο σεξπηρικό, όπου όλοι οι θρόνοι είναι ματωμένοι και το αίμα δεν ξεπλένεται από τα χέρια, στους εφιάλτες της συνείδησης. Όπου η φωτιά που ανάβουν οι μάγισσες στο δάσος, προφητεύει το μέλλον καλύτερα από ό,τι οι δημοσκόποι, όπου κάθε ενθρόνιση συνεπάγεται διαλεκτικά την καρατόμηση, σ’ αυτό το «μέγα σφαγείο της εξουσίας».

Ή για την πολιτική θεωρία του Τόμας Χομπς, που θέλησε να βάλει τάξη στην Αγγλία του Οίκου των Στιούαρτ, οραματιζόμενος τον μέγα εξουσιαστή ως το βιβλικό Λεβιάθαν που έβγαζε φλόγες – όπως και οι δράκοι του Οίκου των Ταργκάρυεν – και θα τερμάτιζε το διαρκή εμφύλιο.

Ή για τις συμβουλές που έδινε ο Νικολό Μακιαβέλι στους ιταλούς ηγεμόνες της Αναγέννησης, νοώντας για πρώτη φορά την εξουσία εργαλειακά, όπου κάλλιστα θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν ως παραδείγματά τους, ο Τζόφρυ ο Αχώνευτος ή ο Νέντ Σταρκ, ο λόρδος Βάρις και ο "Μικροδάχτυλος".

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τη διαφορά ηθικής συμπεριφοράς και ηθικότητας, αναλύοντας με τις ώρες τα κίνητρα της βασίλισσας και βασιλομήτωρος Σέρσεϋ ή του αιμομίκτη και βασιλοκτόνου αδερφού της, Τζέιμι.

Ή, επίσης, να εξερευνήσουμε την έννοια της «υβριδικότητας» ακολουθώντας το νάνο Τύριον  («κάθε νάνος είναι μπάσταρδος στα μάτια του πατέρα του») ή τον μπάσταρδο Τζων Σνόου, καθώς κατατάσσεται στη Νυχτερινή Φρουρά, που χρέος της είναι να περιφρουρεί τα σύνορα και την «οριακότητα».

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για έναν κόσμο σε αναβρασμό και σε μετάβαση, όπου ο «μακρύς χειμώνας» που ξεκινά σε ένα σύμπαν στο οποίο οι εποχές κρατούν πολύ περισσότερο από 3 μήνες, δεν αποτελεί απλώς μετεωρολογική ιδιοτροπία, αλλά συμβολισμό για τις αλλαγές της παγκόσμιας γεωπολιτικής που συνεπάγονται κάθε οικονομικής ή άλλης κρίσης.

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τα ανοίκεια έθιμα της φυλής Ντοθράκυ ή για τους Άγριους Ανθρώπους που κατοικούν βορείως του Τείχους, για το τι σημαίνει πολιτισμικός σχετικισμός, σήμερα που η παγκοσμιοποίηση μας φέρνει όλους πρόσωπο με πρόσωπο. 

Τέλος, θα μπορούσαμε να εικάσουμε πως οι ζωντανοί–νεκροί που τριγυρνούν απειλητικά σα σκιές,  δεν είναι κάτι άλλο από το ασυνείδητο του φαινομενικά πολιτισμένου Νότου, όπου τώρα που οι αριστοκρατικοί του Οίκοι συγκρούονται διεκδικώντας το Σιδηρούν Θρόνο της εξουσίας, εγκαταλείπει τις συμβάσεις που συγκρατούσαν τα ένστικτα του θανάτου.

Και φυσικά, δε γίνεται να μη μιλήσουμε για την αστείρευτη αγωνία και απόλαυση που πηγάζει από την πεμπτουσία περιπέτειας και δράματος που βρίσκεται στην καρδιά του Game of Thrones, στοιχεία που τόσο λείπουν από τις σοβαρές, δοκιμιακού τύπου ταινίες. 

Ή και για τους παράξενα λυτρωτικούς φόνους που επιφυλάσσει ο Martin στους ήρωές του, κεφάλαιο με κεφάλαιο, επεισόδιο με επεισόδιο, εξορίζοντας το happy end, όπως άλλωστε το συνηθίζει και η ίδια η πραγματικότητα.

Στο Game of Thrones, βρισκόμαστε άπειρους φανταστικούς κόσμους μακριά από το μανιχαϊσμό του Τόλκιν και την καθησυχαστική αφήγηση της μάχης του Καλού με το Κακό, ή από τις φαντασιώσεις ενηλικίωσης του Χάρι Πότερ.

Αν ο Χ.Λ.Μπόρχες θεωρούσε αδύνατη εν τέλει κάθε αναπαράσταση, καθώς και ο τελειότερος χάρτης, αν ήθελε να απεικονίσει την πραγματικότητα πιστά, θα έπρεπε να είναι ένα σεντόνι που θα σκέπαζε την υδρόγειο σφαίρα, το Game of Thrones, εντούτοις, επιτυγχάνει τη σωστή κλίμακα, το σωστό εύρος της αλληγορίας, γίνεται ένα ταυτόχρονα αρχαϊκό και υπερμοντέρνο έπος, αποτελεί μια εντυπωσιακή αφήγηση του φανταστικού και ταυτόχρονα μια φριχτά πραγματική νατουραλιστική απεικόνιση του γιγαντιαίου παιχνιδιού της εξουσίας, της ζωής και του θανάτου, που το ανθρώπινο γένος παίζει αδιάλειπτα από την ημέρα μηδέν της ύπαρξής του.

Αξιολόγηση: * * * * *  (5)

Δημήτρης Δρένος

δημοσιεύθηκε στο Φιλμ Νουάρ, 7/6/2012

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ (DETACHMENT)

Σκηνοθεσία: Τόνυ Κέι
Παίζουν: Άντριαν Μπρόντυ, Κριστίνα Χέντριξ, Μάρτσια Γκέι Χάρντεν, Τζέιμς Κάαν, Σάμι Γκάιλ, Λιούις Ζόρικ
Διάρκεια: 97’
2011

Κάθε δάσκαλος και καθηγητής είναι ένας Μηχανικός, με το μι να είναι κεφαλαίο, με την εργαλειοθήκη του γεμάτη με λέξεις και αριθμούς και μια καλή κουβέντα. Για έργο του τού έχουν αναθέσει να φροντίζει την πιο μεγάλη όλων Μηχανή, δηλαδή την Κοινωνία. Που είναι περίπλοκη κατασκευή, γεμάτη γρανάζια οδοντωτά, που άλλοτε το ένα ξεφεύγει από το άλλο ή το γράσο τους δεν φτάνει. Και τότε η Μηχανή να τρίζει ξεκινά, να διαμελίζει σώματα ή σπινθήρες να παράγει. Τρέχει ο μηχανικός, χώνεται με κίνδυνο από κάτω, μήπως τη βλάβη και κάπου εντοπίσει. 

Κάθε σχολείο είναι και ένα Εργοστάσιο. Εκεί παράγονται οι πολίτες. Στις κορδέλες του ρυθμίζεται ποιός μαθητής θα καταλήξει στο Πορνείο ή στη Φυλακή, ποιός σε Γραφείο θλιβερό ή σε λαμπρό Υπουργείο. Μα κάθε σχολείο είναι και Τέμενος Ιερό, όπου ευγενικοί καθηγητές τη Μηχανή πασχίζουν να διαλύσουν, για να τη συναρμολογήσουν έπειτα αλλιώς, άλλους κόσμους να παράξει. 

Πολιορκούνται τα σχολεία της Αμερικής από Μεσίτες και Οικονομικούς Συμβούλους. Ο ήρωας μας τους σκουντά και μπαίνει μέσα να διδάξει. Και ύστερα όταν βγαίνει έξω, στο Γκέτο έχει νυχτώσει. Φροντίζει μια πόρνη ανήλικη και έναν παππού με άνοια. Τα παιδικά κάστρα αλώνονται και οι παιδικές χαρές γεμίζουν χόρτα. Και κάθε άνθρωπος κυμαίνεται, από το α το μικρό στο α κεφαλαίο.  

Το σινεμά είναι και αυτό μια Μηχανή. Παράγει όνειρα, παράγει σχόλια. Σήμερα μας έφτιαξε μια μελαγχολική ελεγεία. Τελευταία σκηνή, τελευταίο μάθημα, και ο ήρωας διαβάζει στα παιδιά την «Πτώση του Οίκου των Ωσέρ». Ένας πολιτισμός ανόητος και αμαθής. Άπληστος. Που οδεύει στο χαμό του. Ανασκουμπώνουν τα μανίκια οι Μηχανικοί, όταν όλα γύρω καταρρέουν. 

Αξιολόγηση: * * * *  (4)

Δημήτρης Δρένος

δημοσιεύθηκε στο Φιλμ Νουάρ, 11/4/2013